Ландшафт дизайн деген не

Ландшафтный дизайн

Ландша́фтный дизайн, ландшафтная архитектура — искусство, находящееся на стыке трёх направлений: с одной стороны, архитектуры, строительства и проектирования (инженерный аспект), с другой стороны, ботаники и растениеводства (биологический аспект) и, с третьей стороны, в ландшафтном дизайне используются сведения из истории (особенно из истории культуры) и философии [1] . Кроме того, ландшафтным дизайном называют практические действия по озеленению и благоустройству территорий.

В отличие от садоводства и огородничества, основная задача которых имеет сельскохозяйственную направленность (повышение урожайности садово-огородных культур), ландшафтный дизайн — более общая и универсальная дисциплина. Главная задача ландшафтного дизайна — создание гармонии, красоты в сочетании с удобствами использования инфраструктуры зданий, сглаживание конфликтности между урбанизационными формами и природой, зачастую от них страдающей.

Ландшафтный дизайн может быть частным случаем более общего понятия — ландшафтного проектирования.

Содержание

История

С древних времён сады являлись традиционной формой организации окружающего пространства с помощью зелёных насаждений. Особую популярность они получили при дворах правителей и вельмож стран Востока. Далее садоводство как искусство распространилось практически повсеместно. При этом долгое время важную роль играла утилитарность садоводства (потребление фруктов и селекция фруктовых деревьев), позднее большее внимание получила декоративность цветов. Но ни фруктовые деревья, ни цветы не имеют столь широкого распространения в современном ландшафтном дизайне, особенно в его современной урбанистической форме. Ландшафтный дизайн — понятие собственно XX века. Термин возник в Западной Европе, в первую очередь в густонаселённых и индустриально развитых странах: Великобритания, Германия, где массовая индустриализация и рост пригородов быстро привели к давлению на окружающую среду.

Основные положения

• Простота
• Удобство и практичность
• Эстетическая ценность (красота)

Проектирование и планировка участка

Первый этап по подготовке местности к проведению ландшафтных работ начинается с художественного проектирования, то есть создания набросочного плана, основные правила которого:

• Посадка и размещение растений должна иметь групповой характер, то есть растения одного вида или близкородственных видов должны быть посажены в непосредственной близости друг от друга, в противном случае местность приобретает куцый, пустынный вид.
• При посадке растений и проведении других художественно-оформительских мероприятий следует избегать прямых линий. Растения в особенности не рекомендуется сажать по прямой линии, так как это не способствует развитию у них кустистости. Крайне строгая симметрия также нежелательна из-за своего неестественного вида, хотя определённая уравновешенность и сбалансированная композиция элементов дизайна должна непременно присутствовать.

Компоненты ландшафтного дизайна

Элементы ландшафтного дизайна многообразны. Основные их группы:

• Сами здания, формирующие центр ландшафтного проекта, основная цель которого — сгладить неестественность геометрически правильных конструкций, смягчить их давление на окружающую природу, убрать строительныймусор, замаскировать дефекты и изъяны. Здания могут быть одно- или многоэтажными, одиночными или комплексными, частными или коммерческими, типовыми или стилизованными, предназначенными для самых разнообразных целей.
• Газонное покрытие, формируемое разного рода травами.
• Зелёные насаждения в форме отдельных деревьев, кустарников (в этом случае называются солитеры), а также их комбинаций и целых ансамблей (сад, клумба, рабатка и т. д.)
• Различные крупные декоративные элементы (озеро, пруд, ручей, фонтан, камни, скульптура).
• Более мелкие художественные детали (музыкальная подвеска, светильник, свечи и т. д.)

Зелёные насаждения

Зелёные насаждения — это совокупность древесных, кустарниковых и травянистых растений на определенной территории.

Основа и главный фон [ источник не указан 1040 дней ] всех насаждений ландшафтного дизайна — газон или газонное покрытие. Различаются:

• Английский газон — составлен из осоки и родственных злаковых трав; имеет правильный, подстриженный, но несколько неестественный вид, быстро «надоедает» глазу, больше подходит для индустриально-деловых и профессионально-спортивных секторов.
• Мавританский газон — в его состав, помимо трав, входят и полевые цветы, имеет асимметричный и довольно яркий, нарядный вид, косится лишь пару раз в год, больше подходит для застроек частного сектора с индивидуальной планировкой для рекреационно-развлекательных целей.

Деревья

Де́рево (лат. árbor) — жизненная форма деревянистых растений с единственной, отчётливо выраженной, многолетней, в разной степени одревесневшей, сохраняющейся в течение всей жизни, разветвлённой (кроме пальм) главной осью — стволом[1][2][3].

Кустарники

Кустарники — это растения средней высоты, обычно не более метра. У них твердые и гибкие стебли, которые начинают ветвиться у самой земли. Обычно кустарники растут в засушливых и жарких районах, и поэтому у многих из них мелкие и жесткие листья, из которых не так быстро испаряется влага, и корни, уходящие глубоко в землю, способны добывать воду из самых нижних слоев почвы, где она сохраняется во время засухи.

Водоёмы

При создании водоёма особое значение играют материалы, из которых он изготовлен. Можно выделить гибкие изоляционные покрытия и жесткие формы, отличающиеся друг от друга сроком службы, технологией установки (укладки) и дальнейшей эксплуатации. В качестве основных материалов для создания водоёмов используют:

• полиэтилен;
• стеклопластик;
• пленку из ПВХ;
• бутилкаучуковую резину.

Пруды из полиэтилена отлично подходят для создания декоративного водоёма небольшого размера и объёма (130—4200 л). Жесткие формы из пластмассы удобны в установке и устойчивы к вредному воздействию УФ-лучей и низких температур. Срок службы таких прудов более 10 лет. В качестве недостатка выступает неравномерная толщина стенок (неравномерность зависит от применяемой при изготовлении технологии и соблюдения производителем контроля качества готовой продукции).

Пруды из стеклопластика идеально подходят для создания водоёмов небольшого объёма (от 350 до 1200 л). В установке они также просты, как и формы из пластмассы, но они более устойчивы к вредному воздействию окружающей среды. Срок службы таких форм до 30 лет. К достоинствам пруда из стеклопластика можно отнести возможность его ремонта и выбор разных цветов при изготовлении. Встречаются пруды из стеклопластика и большего размера (до 4000 л), но их установка требует высокого уровня профессионализма.

Пленка из ПВХ отличается тем, что с помощью данного материала можно создать водоём любой формы и любого размера. Для прудов площадью менее 15 кв.м. и глубиной не более 0,7 м используется плёнка толщиной 0,5 мм. Для водоёмов большей площадью и глубиной до 1,5 м используется плёнка толщиной 1 мм. Срок службы — не менее 10 лет, пленка подлежит ремонту.

Бутилкаучуковая резина (EPDM мембрана) — материал сходен с пленкой ПВХ, но имеет более высокие показатели по прочности и надёжности. Особенно хорошо подходит для создания водоёмов большого размера. Срок службы 10-30 лет, ремонт осуществляется с помощью специальных лент и клеев. Сейчас стало модно устраивать искусственные водоёмы в саду. Любой, даже небольшой водоём привлекает к себе внимание и делает сад неповторимым. Как правило, водоём украшают естественным камнем. Также вокруг водоёма сажают многолетние растения, которые создают плавный переход от газона к воде. Летом водоём является источником свежести и охлаждающей влажности воздуха. Поэтому он притягивает к себе человека. Чтобы пруд выглядел хорошо, нужно тщательно подобрать растения, которые создадут тень для водоёма, не давая ему перегреваться.

Ручьи и каскады

Ручей — небольшой водоток, обычно шириной от нескольких десятков сантиметров до нескольких метров. Обычно длина ручья не превышает несколько километров, а глубина редко превышает 1,5 метра. Скорость ручьёв как правило достаточно велика (несколько метров в секунду).

Фонтаны

Фонтан — (итал. fontana, от лат. fons, fontis — источник, ключ) — сооружение, служащее основанием или обрамлением для бьющих вверх или стекающих вниз струй воды. Первоначально фонтаны сооружались преимущественно только как источник питьевой воды. Затем сочетание движущейся воды с архитектурой, скульптурой и зелеными насаждениями стало одним из средств создания различных решений в архитектуре и садово-парковом искусстве. Фонтаны были излюбленным украшением городских площадей в античных, средневековых западноевропейских городах, в странах Ближнего и Среднего Востока, в Индии. В 16-18 вв. создавались грандиозные системы фонтанов на виллах и дворцово-парковых комплексах. Современным фонтанам придается декоративный характер, который усиливается электрической подсветкой и музыкой в вечерние часы (Барселона).

Садовые аквариумы

Садовый аквариум — это современное решение для ландшафтного дизайна. Садовым аквариумом является небольшой искусственный водоём правильной геометрической формы, предназначенный для выращивания декоративных и промысловых рыб (карпов кои, карасей, осетров и др.) и любования ими. Площадь водного зеркала составляет от 5 до 15 м2, глубина от 150 до 250 см. Дно устраивается с конусным уклоном примерно 5° к месту расположения донного слива. Садовый аквариум может иметь стеклянные грани для наблюдения за рыбами и место для кормления рыбы.
Так как садовый аквариум предназначен для разведения рыб, к качеству воды предъявляются повышенные требования. Необходимо использовать Уф-лампы для обеззараживания воды, прудовые фильтры или полноценные системы фильтрации воды соответствующие размерам водоёма.

Малые архитектурные формы

Понятие малых архитектурных форм (коротко МАФ) возникло давно, и под ним понимают сооружения, оборудование и художественно-декоративные элементы внешнего благоустройства, дополняющие основную застройку населённых мест. К МАФ относят светильники наружного освещения (или как их сейчас модно называть — ландшафтные светильники), садово-парковые сооружения, фонтаны, обелиски, мемориальные доски, городскую уличную мебель, урны и т. д. К современным малым формам при производстве и покупке предъявляются следующие требования:

• Экономичность. Оценивается дешевизна малых архитектурных форм, это требование экономического характера.
• Эстетичность МАФ. Она должна учитывать архитектурные, композиционные, художественные закономерности пространства городской среды.
• Безопасность малых форм, то есть они должны обладать низкой травмоопасностью.
• Функциональность МАФ. Заранее должны быть определены габариты, подобраны материалы, разработаны определённые конструктивные решения с учётом назначения и возможных особенностей использования малых форм.
• Технологичность МАФ. То есть должны быть учтены особенности применяемых материалов и технологии процесса изготовления.
• Ещё можно назвать универсальность малых форм. В них должен быть минимум деталей, чтобы эти изделия могли собрать даже не подготовленные люди.

Организация освещения

Создание ландшафтного освещения начинается с плана участка где указываются все размеры и наносятся: часто посещаемые места (зоны активности), точки привлечения внимания (интенсивно освещенные участки), места которые должны быть подсвечены (дорожки, ступеньки, мосты, лавочки), точки питания электроэнергией.

Существуют несколько основных приемов ландшафтного освещения:

• подсветка сверху вниз
• подсветка снизу вверх
• подсветка путей (пешеходные дорожки, подъездные пути)
• задняя или контражурная подсветка (используется для создания силуэтов, теней)
• точечное освещение (используется для привлечения внимания)
• подводное освещение

Другие приемы освещения (например, колыхающиеся «пламя», анимированные проекции) обычно носят декоративный характер, основываются на особенностях ландшафта и ограниченны в использовании.

Источник статьи: http://wiki2.info/%D0%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%88%D0%B0%D1%84%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B4%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%B9%D0%BD

Ландшафттық дизайнның мәні және қазіргі кездегі маңызы

Қазіргі заманда техниканың дамып, адам баласына пайдасы мен зиянын келтіріп жатқаны бәрімізге мәлім. Дамып келе жатқан елордамыздың зәулім үйлері, өндіріс орындары және көліктің көбеюі қала тұрғындарына әсерін тигізеді. Адам әрекеттерінің табиғатқа кері әсерін түзетуде және келеңсіз проблемаларды болдырмаудың амалын шешу жолында ландшафттық дизайнныңатқаратын маңызы зор. Ол дегеніміз — әдемілік пен үйлесімділікті бірлестіретін өнер. Оның маңызын қазіргі кезде ғана емес, осыдан мыңдаған жылдар бұрын ежелгі мемлекеттерде білген. Ландшафт дизайнының бақша, саябақ өнерінің тарихын еске алғанда ежелгі Мысыр мен Вавилон елдері түседі. Мысыр елінің бақша, саябақ туралы деректері 2780-2550 және 2160-1788 б.з.б. жатады. Мысыр елі бақша және саябақ өнері ең алғаш пайда болған елдердердің бірі болып есептелінеді. Ең әйгілі Клеопатраның үлкен бақшалары болып табылады.Бұл бақшаларда құрма пальмалары, інжір, анар, акация, жемісті ағаштар отырғызылған.Тигр мен Евфрат өзендерінің арасындағы қазіргі кездегі Иранның территориясында ассириялық және вавилондар тұрған.Осыдан 2340 б.з.б. Гудеа есімді шумер тақсыры жүзім ағаштарын отырғызған.Вавилон жерінен дүниенің жеті кереметінің бірі «аспалы бақты» айтып кетуге болады. Бұл бақ Ассирия ханшасы Семирамида атымен байланысты.Алайда, мыңдаған жылдар, ғасырлар өте келе «аспалы бақ» қирап, қазіргі кезге дейін сақталмаған. Міне, ландшафттық дизайн, бақша және саябақ өнерінің маңыздылығын осы деректерден білуге болады. Қазіргі заманға оралатын болсақ, ландшафттық дизайн біздің заманымызда өте үлкен және қалаларды көгалдандырып, абаттандырып жатқан салалардын бірі деп айтуға болады. Ландшафттық дизайн және бақша, саябақ салалары елордамызда да дамып келуде. Астана маңайы, сырты, көшелері, ғимараттары көгалданып, қаланың ішіндегі әсем сквер және бульварлар, саябақтар көбейіп келе жатыр.Мысалы, Астанада гүлдер мен ландшафттық дизайн бойынша «Astana Flor Expo-2010»атты халықаралық көрме ашылды. Бұл шараға көптеген елдер қатысты. Көрменің мақсаты – гүл шаруашылығында, бақтар мен саябақтар құрылысында, ландшафттық сәулет пен көгалдандыру кәсібінде әлемдік тәжірибелермен бөлісу, өндірушілер мен тұтынушыларға ақпарат алмасу алаңын ұсыну,Қазақстанда гүл бизнесін және ландшафттық дизайнді дамытуға мұндай көрменің орны бөлек.Ландшафттық дизайнның маңыздылығын тек осындай көрмелер арқылы ғана емес, сонымен қатар адам өмірінде үлкен рөл атқаратынын айтып кетуге болады. Бүгінгі ландшафттық дизайн,сол баяғы жүз, екі жүз жыл бұрынғыдай, өз уақытының философиялық және дүниетанымдық идеяларын білдіреді. Қазіргі стилистика, классикалық стильдерге қарағанда, еркіндеу және іске асыру жағынан жеңілдеу келеді, бірақ жаңа идеялар және инновациялық технологиялармен бірталай құнарландырылған. Адам өмірі табиғатпен және өсімдік әлемімен тығыз байланысты болғандықтан өмір сүріп жатқан ортамызды бүгінгі күннің талабына сай етіп көркейтуге, таза ұстауға қандай амал-тәсілдер қолдануға болатындығын, қоршаған ортаны көгалдандырып, ағаш көшеттерін отырғызудың да ерекше тәсілдерінің бар екенінландшафттық дизайнның көмегімен біле аламыз.

Cаяжайдағы ландшафтты дизайн

Саяжайлық үлескісі бар біздің еліміздің әрбір азаматы оны өз талғамы мен қалауы бойынша өңдеуге мүмкіндігі болатындай уақыт жетті, және де ол үшін материалдар мен аспаптар нарықта көп түрде берілген. Бүгінгі күні саяжайлық үлескідегі ландшафтты дизайн — бұл тек қана әдемі сәндік құрылғылардың жиынтығы емес, жер үлескісі барлық отбасы үшін демалатын жақсы орынға айналатын дизайндық бөлшектердің дұрыс таңдалып алынған сәйкестігі.

· Ресми стиль. Оған сызықтарының қаталдығы, жер үлескісін бөлудегі симметрия, тура пропорциялардың сақтаулы тән келеді. Осы үлгінің баламасы барлық бөлшектердегі ұйымдасқандық пен тәртіп болып табылады.

· Табиғат көрінісі. Пейзаждың өзі табиғи сұлулықты кейіптеу керек. Бірақ, біздің кеңістіктерде орналасқан жер үлескісіндегі осындай табиғилыққа қол жеткізу үшін, орасан зор еңбек пен шыдамдылық керек.

· Қорытынды стиль ретінде тақырыптық стильді атауға болады. Бұл стиль шығармашылық үшін ең кең көлемді ұсынады. Әртүрлі заманның, ұлттық ерекшеліктердің және т.б. дизайындарын ойлап шығаруға болады, бастысы, ондағы барлық бөлшектері бір тақырыпқа сай келуі керек.

Сіздің саяжайлық үлескіңізге қандай стиль сәйкес келетінін таңдап алғаннан кейін, дизайн элементтерін таңдауды анықтап алу керек, басқаша айтқанда, соңынан ортақ сурет құрастырылатын бөлшектерді анықтау керек. Сонымен, дизайнның ең танымал бөлщектері болып табылады:

1. Тас төселген жол.Ол көбінесе пркатикалық сипатта болады және жылжу үшін ыңғайлы жерлерде орналасады. Бірақ, өзінің көркемдік рәсімделуі бойынша тас төселген жол ландшафттық дизайнның маңызды және таптырмайтын құрамы болып табылады.

2. Таң қаларлық болса да, көптеген саяжайлық жерлердегі сәндік үлескілердің таптырмас құрамды бөлшегізаманауи көгал болып саналады. Көгал алаңының арқасында үлескінің үйлесімділігі мен сәндігі құрылады. өзінің талғамдық түрімен ол гүлдердің, ағаштардың, тұрғызылған ғимараттардың сәнін келтіріп тұрады. Оны үлескіні қызметтік аймақтарға бөлуде де пайдалануға болады.

3. Сәндік суайдыны. Орталық сәндік элементті құру үшін шешім ретінде кейбір саяжайшылар ортасынан кішігірім көпір салып қоятын шағын суайдынын салады. Суайдындар әртүрлі көлемде және алуан түрлі болып келеді: бұрқақ, бұлақ, кішкентай балықтар жүзіп жүретін тынық айлақтар, мақсатталған мүсіндер.

4. Ландшафттық дизайнның басты элементі үнемі басты ғимарат – саяжай үйі екенін ұмытпау керек. Осыған байланысты, маңызды бөлшектері ретінде сәнді декор және үлескінің саяжай үйімен біртекті көрінісін беретін барлық бұраланып өсетін өсімдіктер, қаптайтын материалдар саналады.

5. Соңғы элементі ретінде кешкі және түнгі уақыттарда Сіздің үлескіңізді жұмсақ жарықпен толтырып тұратын жарық беру саналады, ол Сізге түнгі аспанның көрінісін тамашалауыңызға мүмкіндік береді.

Дизайнның элементтерін анықтап алған соң, бірінші кезекте үлескідегі құрылыстық жұмыстарға кірісу қажет, саяжай үйін декорлау, табиғаттың болашақтағы бұрышына қажетті барлық құралдарды енгізу керек болады. Осы жұмысты атқарған соң, үлескіні көгалдандыруға кірісеміз. Ең жақсы нұсқа ретінде барлық өсімдіктер мен бұталар дұрыс таңдалып, біртұтас суретті құрайтын жасылдандыру ұсынылады.

Барлық ландшафтық дизайнерлер пайдаланатын маңызды құпиямен бөліскіміз келеді: ландшафттық жобалау кезінде міндетті түрде өсімдіктердің өсу қарқынын есепке алу керек. Өз саяжайыңыздың үлескісінде ағаш көшеттерін отырғызуда олардың өсіп, тек қана дизайнның сыртқы келбетін өзгертіп қоймай, өзінің ағаш жапырағаның астында ұсақ өсімдіктерді тығып тастайтынын ұмытпаңыз.

Осы себептен жұмысты бастар алдында жасылдандыру жоспарын дайындап алу қажет, онда әртүрлі уақыттың кезеңдері өтуіне байланысты өсімдіктердің өсу параметрі есепке алынады.

Сіздің бағыңыз– ол тірі ағза екенін ұмытпаңыз және ол тиісті назар аударуды қажет етеді. Бақты күтуге қатысты қызмет түрлері: көгалды жіті қиып отыру, арам шөптерден тазарту, жеміс ағаштарын кесіп отыру және т.б. Саяжай сөзі мағынасы жағынан славян түбірінен шыққан. Украин тілінен аударғанда «тарту етілген»; славян тілінен – «алып беру, алым» деген мағынаны білдіреді. Шын мәнінде тарихи шежіреге сүйенсек 18-ғасырдың басында пайда болған алғашқы саяжай Отан алдында көрсеткен қызметі үшін жақын аулаға 1 Петрге сыйға берілген.

Алайда, өзінің сыртқы келбетіне сәйкес оны қазіргі заманғы құрылыспен салыстыруға болмайды. Ол кездегі Петербургтың жанынан орналастырылып, масштабты жер учаскесіне үй-жай етіп салынған. Шамамен жалпы жүз жыл бойында саяжай ақсүйектердің артықшылығы болған және 20-ғасырдың басында кең көлемді тұрғындарға қол жетімді болды. Соған қарамастан саяжай ол кездері онда тұратын отбасының жеке меншігі болмады, олар жалға берілді. Сол кездегі құрылыстың жарқын мысалы 3 қабат етіп салынған 27 төсек орнға есептелген ипмератор 1 Николайдың жұбайына сыйға тартқан саяжайы болды. 19-ғасырдың соңында Ресейде толық саяжай учаскелерін салу үлгіге айналды. Осындай танымал қоныс ол кездегі танымал күпеске тиісті Перловка болды. Кент Яуза өзенінің жағасында шамамен 80 құрылысқа есептеліп салынды. Ондай саяжай кентінің қатысушысы болу артықшылық болып есептелді, себебі ол кенттің аумағында әрқашан ойын-сауық іс-шаралары өткізілді, танымал әртістер мен әншілер ойнады. Азаматтық соғыстан кейін және Кеңес билігіне өткеннен кейін жоғарыда жазылған саяжай түрі тарих шежіресіне батып кетті, себебі қала сыртындағы үйлердің негізгі массасын құрайтын ақсүйек сөзі толығымен жоғалып кетті. Кеңес одағында жиырмасыншы жүзжылдықтың 30-шы жылдарының басында азаматтар негізінен бау-бақшамен айналысатын ұжымдық бақшалар пайда болды. Адамдар ол жерде көкөністер мен жидектер өсірді, демалыс кезінде демалды. Кейіннен осы онжылдықта ұжымдық саяжай кенттерін жаппай салу басталды. Алайда олар ең арзан материалдардан, оның ішінде фанерден салынды және негізінен партияны басқарушыға белсенді қатысушылар үшін арналды. Барлық халықтар үшін саяжай кенттерін жаппай салу Н.С. Хрущев басқарған жылдары, «жылылық» деп аталатын кезеңде басталды. Хрущев басқарған кездерде саяжайшылардың мемлекеттен жер учаскесін алу мүмкіндігі болды, ал қалғандарын олар өз күшімен салды. Кейіннен билік Л.И. Брежневке өткен кезде аталмыш тәртіп қайта қаралды. Мемлекет учаскеге құрылыс көлемі 25 шаршы метрден аспайтындай етіп салуға рұқсат берді. Ең қызықтысы, барлық халыққа өзінің теңдік ойын және тепе-тең игілікті білдірген, елдің бетке ұстар билеушісі бұл приципті құптамады. Оны мысал ретінде саяжай кенттерін қарапайым халық пен номенклатура қызметкерлеріне беруінен көруге болады. Номенклатура қызметкері ол кездері мемлекеттен бірнеше гектар жер учаскесі бар, екі немесе үш қабатты жеке үй «алуға» мүмкіндігі болды, ол кезде қарапайым азамат кішігірім жер учаскесінде орналасуға мәжбүр болды.

Кеңес дәуірінде саяжайды қарапайым халық пенноменклатура өкілдеріне бөліп беруге байланысты, ірі қалалардың сыртында беделді және беделі жоқ саяжай кенттері пайда бола бастады. Сондай-ақ, Кеңес одағы кезінде атақты Рублево-Успенский тас жолы пайда болды. Тас жолдың өзі шлагбауммен және өткізу бекетімен қоршалды және оның аумағына бөтен адамдарға кіруге рұқсат берілмеді. Онда орналасқан саяжай кенттері негізінен элитаны басқарушы өкілдерге тиесілі болды. Кеңес дәуірінде 80-жылдардың аяғында саяжай бумдары басталды және құрылыстар жалпы алғанда әрбір қаланың жанында салынды. Ол кезде ірі саяжай шаруашылығы пайда болды және «6 соток» деген түсінік дағдысы өмірге келді. Кеңес дәуірі құлағаннан кейін саяжай кенттері құлдырау жағдайында болды. Тұрғындардың ақшасы тек қана өздері тұрған пәтердің коммуналдық қызметіне ғана жетті. Саяжай мәселесі өмір сүру қалпы қалпына келгенге дейін екінші жолға қойылды. Сол кезеңде саяжай учаскелерінде ұрлық және талаушылық кеңінен орын алды.

Источник статьи: http://pdnr.ru/d123205.html